علم و تکنولوژی مواد8
علم و تکنولوژی مواد8
فصل چهارم
«خوردگیها و روشهای جلوگیری از آن»
تخریبی که در سطح فلزات و غیر فلزات به وجود می‌آید و دلیل آن هم تأثیر عامل ها شیمیایی و الکترو شیمیایی میباشد
را خوردگی می‌نامند این خوردگی به عواملی چون محیط ، درجه خلوص،
ساختمان ملکولی نوع تراش سطح بستگی دارد.
1-4- انواع خوردگی فلزات:
1-1-4-: خوردگی شیمیائی
در اثر فعل و انفعالات ناشی از وجود اکسیژن، رطوبت هوا، اسیدها، بازها، محلول نمک‌ها ،
گازها و بخارات که روی سطح فلز بوجود می‌آید قشر اکسیدی تولید میشود.
حال اگر این قشر اکسیدی متراکم و محکم و غیر قابل نفوذ شود.
می تواند به صورت یک قشر محافظ کار کند و از خوردگی بقیه فلز جلوگیری کند از جملهً قشر اکسیدی مس،
آلومینیوم و فولاد ضد زنگ .
در مقابل اگر این قشر اکسیدی متخلخل و قابل نفوذ باشد سایر فلز هم دچار خوردگی میگردد
مانند: فولاد فلزاتی که در مقابل عامل ها شیمیایی و الکتروشیمیایی مقاوم می باشند
را فلزات نجیب می نامند از مقاومترین فلزات پلاتین طلا و جواهرات و نقره را می‌توان نام برد.
برخی دست اندرکاران باعث ارتقا درجه خوردگی میشود
به عنوان مثال این عامل ها ارتقاء سکو حرارت و فشار میباشد.
2-1-4- خوردگیهای الکتروشیمیایی:
وجود دو فلز غیرمتجانس در یک مایع محرکه (الکترولیت ) برای مثالً اسید کربونیک (همان آب باران + دی اکسید کربن)
یا اسید سولفوریک سبب ساخت خوردگی در سطح فلز می گردد. مایع محرک میتواند
محلول اسیدی یا بازی و یا نمک باشد در این‌حالت تشکیل یک پیل الکتریکی می دهند
که الکترونها باعث تولید خوردگی فلز در قطب منفی میشود. این نوع خوردگی معروف به الکتروشیمیایی است .
در‌حالتی که که دو فلز غیر متناجس فارغ از عایق با یک الکترولیت تماس پیدا کنند نیز خوردگی تماسی بوجود می آید
بدین ترتیب برای خودداری از این نوع خوردگی می بایست فلزات غیر متجانس را با وسائلی همانند مقوا،
لاک، رنگ ، کتان و غیره . . . . از هم بدور نگه‌داریم و یا در انبار با فاصله از آنان نگه‌داری کنیم.
2-4- مقاومت مواد فلزی در مقابل خوردگی:
فولادهای غیر آلیاژی، در مقابل خوردگی مقاومت پائینی دارند
فولادهای آلیاژی نسبت به فولادهای غیرآلیاژی مقاومتر می باشند.
2-2-4- فولادهای ضد زنگ، در مقابل خوردگی مقاومت دارند.
هر قدر کریستالهای تولید کننده فلز شبیه یکدیگر باشند و یا در جدول اختلاف سطح آن ها کمتر باشد
مقاومت فلز در مقابل خوردگی افزایش می‌یابد.
3-2-4- چدن، به دلیل وجود کربن آزاد به صورت گرافیت خوردگی زیاد دارد.
این کربن آزاد اگر با سایر کریستالهای موجود در چدن در یک مایع محرک قرار گیرند
ولتاژ زیادی تولید میشود سطح چدنهای ریخته‌گری شده مقاومتر از سطح چدن براده برداری شده است.
4-2-4- مس: در مقابل خوردگی بسیار مقاوم میباشد.
در مجاورت هوا قشر نازکی از اکسید و کربنات مس تشکیل میگردد که زنگار گفته میشود و نوعی نگهدارنده برای فلزات دیگر است.
5-2-4- آلیاژهای مس و روی (برنج) ، مقاومت کمتری نسبت به مس خالص دارند در مقابل خوردگی.
6-2-4- آلومینیوم خالص، سطح آلومینیوم در مجاورت هوا با اکسیژن مخلوط شده
و قشری از اکسید آلومینیوم را به وجود می آورد
که از تغییر فلزات محافظت می کنند.
7-2-4- آلیاژهای آلومینیوم، در صورتی مس نیز داشته باشد مقاوم آن نسبت به خوردگی پائین می‌آید
مانند (Alcu mg) البته در حالتی که که مس در آن نباشد مقاوم آن در مقابل خورگی بیشتر میشود. (Almgsi)
سطح های صاف در مقابل خوردگی قویتر می باشند.
3-4- محافظت فلزات در مقابل خوردگی:
برای جلوگیری از خوردگی فلزات از دو روش روکشهای غیرفلزی و روکشهای فلزی استفاده می کنند.
در حقیقت در این روش از تماس فلز با مواد خورنده جلوگیری می شود.
اگر میخواهید درباره پایدار بتن شرق بیشتر بدانید
مقالات ما را در اینستاگرام دنبال کنید
